Bu yazımızda Dünya’nın Türklere nasıl baktığını tarih ders kitapları üzerinden ortaya koymaya çalışacağım. Bu alandaki temel kaynağımız ise Prof. Dr. Ahmet ŞİMŞEK’in aynı isimdeki eseridir. Çeşitli örnekler ile konuyu kısaca anlatmaya çalışacağız.                                                               Ders kitapları bilindiğin üzere öğrenci ve öğretmenin algısını şekillendiren en önemli unsurdur. Yarının yöneticileri olan gençler tarih algılarını bugün okuduklarına ve dinlediklerine göre şekillendireceklerdir.                                                                                                                                                                        Tarih ders kitaplarını belirleyen en önemli unsur siyasettir. Nitekim Türkiye ve Suudi Arabistan ilişkilerinin iyi olduğu dönemlerde Arabistan’da İslam’a hizmet eden Türk kavramı ön plana çıkmaya başlar. Eğer ikili ilişkiler bozulursa da imaj bu coğrafyayı sömürmeye gelen Türk imajına dönüverir.                                                                                                                                                                                  Tarih ders kitaplarını belirleyen en önemli unsurlardan biri de mezheptir. Türkiye ve İran arasındaki mezhep farkı ders kitaplarına yansımıştır. Bu nedenle olumsuz bir Osmanlı algısı çizilmiştir. Tabi bu işin içinde Fars milliyetçiliği tonlaması da belirgindir. Osmanlı bakiyesi Türkiye tarafında ise özellikle son zamanlarda daha mutedil bir bakış açısı etkili olmuştur.                                                                   Tarih ders kitaplarını şekillendiren unsurlardan biri ise milliyetçiliktir. Tabi milliyetçilik yer, zaman, çıkarlar ve hâkim güçler ekseninde değişebilir. Azerbaycan Türk ve Türkiye imajı açısından bize olumlu bakan ülkelerden biridir. Rus etkisindeki Kazakistan ve Kırgızistan’ın ders kitapları Türkiye’den yeri geldikçe yabancı gibi söz eder. Bu arada Özbekler ile hem Timur meselesi hem de Rus etkisi nedeniyle olumsuz bir bakış söz konusudur.                                                                                                           Tarih ders kitaplarını şekillendiren unsurlardan biri de Osmanlı devletinin coğrafyamızdaki mutlak hâkimiyetidir. Mesela Suriye hem Hatay meselesi hem de tarihi süreçte yaşanan askeri darbeler neticesinde yaşanan eksen kaymaları nedeniyle ders kitaplarında olumlu bir Türk imajı yer almaz. Bir de psikolojik sebeplerin etkili olduğu durumlar vardır. Ermenistan, Yunanistan ve Bulgaristan’ı Osmanlı asırlarca barış içinde yönetmiştir. Ama milliyetçilik hareketleri ve dış etkiler nedeniyle isyanlar çıkmıştır. Bizim tarafımızdan isyan, asi ve otoriteyi sağlama olarak görülen olaylar karşı taraflarca katliam, soykırım liderleri ise kahraman olarak nitelendirilmektedirler. Şunu söyleyelim yukarıda adını zikrettiğim devletler en huzurlu dönemlerini Türk hâkimiyetinde yaşadıklarını tarafsız tarihçiler kabul etmektedir.                                                                                                  Tarih ders kitaplarını etkileyen en önemli unsurlardan biri din faktörüdür. Bizim Venedik, Rusya, Kutsal Roma Germen İmparatorluğu ve Lehistan ile verdiğimiz mücadele İslam- Hristiyanlık mücadelesidir. Daha geniş bir okuma yaparsak başka bir dine mensup olan Osmanlının Avrupa içlerinde yayılmasına engel olmakta temel misyon olmuştur. Din ile beraber hâkimiyet mücadelesi bu devletlerin tarih kitaplarını da şekillendirmektedir. Burada Macaristan meselesine vurgu yapmak istiyorum. Gelişmekte olan ülkeler kategorisine bu ülke Avrupa birliği ve ekonomik zayıflık gibi nedenlerle Türk kökeninden ziyade Fin- Oğur kökenli olduğunu vurgulamaktadır. Yine de din unsuru en etkili unsur olmuştur. Müslüman’ın Türk olarak tanımlandığı Avrupa’da Hristiyan Macarlar Türklüklerine vurgu yapmamaktadırlar.                                                                                                                                        Tarih ders kitaplarını etkileyen diğer bir unsur coğrafi mesafedir. Coğrafi mesafemiz fazla olan Avustralya ders kitaplarında Türk imajına Çanakkale savaşı ile ilgili bölümlerde rastlarız. Malezya ve Endonezya gibi ülkelerde Osmanlı ile ikili ilişkilerden dolayı olumlu bir Türk imajı vardır.                     Son olarak ülkelerin iç siyasi yapıları da ders kitaplarını etkilemektedir. İç işlerinde bağımsız üç farklı topluluktan oluşan Bosna Hersek’te Müslüman Boşnaklara yönelik ders kitaplarında olumlu bir Türk imajı mevcuttur. Bunda Merhum Cumhurbaşkanı Aliya Izzetbegoviç’in Türkiye’ye olan muhabbetinin etkisi büyüktür. Ancak Sırp ve Hırvat tarafında tam tersi bakış söz konusudur.  Yine Balkan coğrafyasında Arnavutlar Müslüman olmalarına rağmen olumsuz bir Türk imajı söz konusudur. Bunda halkın karakteri ve Arnavutluk’un Osmanlı’ya isyan eden ilk Müslüman millet olmasının etkisi büyüktür. Özetle insanlar ve devletleri geçmişlerinden bağımsız düşünmek imkânsızdır. Başta ders kitapları olmak üzere halkın algısını etkileyen temel unsur geçmişten gelen ön yargılar ve şemalar etkilidir. Bu nedenle doğru bir tarih okuması için duygusallıktan arındırılmış objektif bir bakış açısı geliştirmek şarttır. Barbar olarak nitelendirilen bir topluluğun yüzbinlerce ciltten meydana gelen kütüphanelerini ve ilim merkezlerini Batı aklı inkar etmeye devam edecektir.